HỘI THẢO KHOA HỌC LẦN THỨ HAI VỀ QUẢN LÝ TỔNG THỂ NGUỒN NƯỚC DƯỚI ĐẤT THÍCH ỨNG VỚI BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TẠI TỈNH CÀ MAU

Ngày 17 tháng 6 năm 2025, tại Hội trường Chi cục Thủy lợi tỉnh Cà Mau, Viện Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu (DRAGON-Mekong) – Trường Đại học Cần Thơ đã phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau tổ chức Hội thảo khoa học lần thứ hai trong khuôn khổ đề tài: “Nghiên cứu đề xuất giải pháp quản lý tổng thể tài nguyên nước dưới đất thích ứng với biến đổi khí hậu trên địa bàn tỉnh Cà Mau.”

🎯 Mục tiêu của hội thảo

Hội thảo nhằm trình bày các kết quả nghiên cứu đã thực hiện trong khuôn khổ đề tài, đồng thời ghi nhận các ý kiến góp ý từ đại diện các cơ quan chuyên môn, nhà khoa học và nhà quản lý, qua đó từng bước hoàn thiện hệ thống các giải pháp quản lý nguồn tài nguyên nước dưới đất phù hợp với điều kiện thực tế và bối cảnh biến đổi khí hậu đang diễn ra tại địa phương.

Toàn cảnh Hội thảo tại Hội trường Chi cục Thủy lợi tỉnh Cà Mau, ngày 17/6/2025.

🎙️ Phát biểu khai mạc hội thảo, PGS.TS. Văn Phạm Đăng Trí, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu – Trường Đại học Cần Thơ, Chủ nhiệm đề tài, nhấn mạnh vai trò quan trọng của nguồn tài nguyên nước dưới đất đối với hoạt động phát triển kinh kế - xã hội và sinh kế người dân, đặc biệt trong bối cảnh nguồn nước mặt đang ngày càng suy giảm cả về số lượng và chất lượng. Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng các giải pháp quản lý tổng thể, dựa trên cơ sở khoa học, có tính đến các kịch bản biến đổi khí hậu và phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

PGS.TS. Văn Phạm Đăng Trí phát biểu tại hội thảo

📑 Các nội dung chính được trình bày tại hội thảo gồm:

  1. “Hiện trạng nguồn tài nguyên nước dưới đất và công tác quản lý nhà nước tại tỉnh Cà Mau” – do ThS. NCS. Dương Thị Ngọc Tuyền, Phó Trưởng phòng Tài nguyên nước và Khí tượng thủy văn – Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau, trình bày. Báo cáo cung cấp cái nhìn tổng quát về tình hình khai thác, sử dụng và công tác cấp phép tài nguyên nước dưới đất tại địa phương, đồng thời nêu rõ những tồn tại và khó khăn trong quản lý hiện nay.
  2. “Đánh giá động thái chất lượng nước dưới đất trên địa bàn tỉnh Cà Mau” – do Kỹ sư Nguyễn Hoàng Tấn, nghiên cứu viên Viện DRAGON-Mekong trình bày. Báo cáo sử dụng phương pháp phân tích thành phần chính (PCA) trên dữ liệu quan trắc chất lượng nước từ năm 2015 đến 2024, qua đó làm nổi bật xu hướng biến động theo tầng sâu và mùa vụ, cũng như đề xuất các chỉ tiêu nên theo dõi định kỳ.
  3. “Xây dựng mô hình đánh giá biến động trữ lượng nước dưới đất và các kịch bản tác động của biến đổi khí hậu đến mực nước dưới đất tỉnh Cà Mau giai đoạn 2030, 2050 và 2070” – do PGS.TS. Trần Văn Tỷ, Phó Hiệu trưởng Trường Bách Khoa – Trường Đại học Cần Thơ trình bày. Báo cáo trình bày kết quả mô phỏng bằng mô hình MODFLOW, kết hợp với các kịch bản biến đổi khí hậu IPCC (SSP2-4.5 và SSP5-8.5), đưa ra các dự báo suy giảm mực nước dưới đất trong tương lai và các khu vực dễ bị tổn thương.
  4. “Đề xuất các giải pháp quản lý tổng thể nguồn tài nguyên nước dưới đất trên địa bàn tỉnh Cà Mau” – do TS. Hồng Minh Hoàng, Viện DRAGON-Mekong trình bày. Báo cáo tổng hợp các giải pháp công nghệ (giám sát tự động, quan trắc số liệu), giải pháp thể chế – chính sách, và giải pháp quản lý cộng đồng, góp phần xây dựng chiến lược quản lý tài nguyên nước dưới đất thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu.

Báo cáo viên trình bày tại hội thảo

👥 Thành phần tham dự và chuyên gia góp ý

Hội thảo có sự tham dự và đóng góp ý kiến tích cực từ đại diện các đơn vị chuyên môn và quản lý tại địa phương như:

Đại biểu tham dự hội thảo

🗣️ Nhiều ý kiến phản biện chuyên môn sâu sắc đã được ghi nhận từ các đại biểu tham dự. Một số chuyên gia đề cập đến việc tăng cường mạng lưới quan trắc tầng sâu, tích hợp dữ liệu giữa các ngành, và đặc biệt nhấn mạnh đến việc lồng ghép quy hoạch tài nguyên nước dưới đất vào quy hoạch tổng thể tài nguyên tỉnh.

TS. Hồng Minh Hoàng đại diện nhóm nghiên trao đôi với đại biểu

Tại hội thảo, Tiến sĩ Hồng Minh Hoàng (Viện DRAGON) đã đại diện nhóm dự án chia sẻ những thuận lợi và thách thức trong quá trình triển khai, đồng thời trân trọng lắng nghe ý kiến đóng góp từ các đại biểu và chuyên gia nhằm hoàn thiện và nâng cao chất lượng kết quả nghiên cứu.

Đại diện Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh Môi trường Nông thôn Cà Mau

Đại diện Trung tâm Nước sạch và VSMTNT Cà Mau đề xuất rút ngắn thời gian chạy mô hình do dữ liệu 2010–2017 còn rời rạc.  Số liệu về giếng khoan trên địa bàn tỉnh Cà Mau chưa được quản lý thống kê đầy đủ. Đây cũng là vấn đề cần được quan tâm để có giải pháp cải thiện trong thời gian tới trên địa bàn tỉnh Cà Mau trong việc quản lý khai thác và sử dụng nước dưới đất được hiệu quả và bền vững.

Đại diện Sở Khoa học và Công nghệ

Sở KH&CN ghi nhận tiến độ đề tài đang vào giai đoạn cuối (kết thúc tháng 10/2025), đề nghị nhóm nghiên cứu rà soát, bổ sung số liệu hoặc đề xuất giải pháp phù hợp nếu thiếu dữ liệu. Đồng thời, khuyến khích đề xuất các giải pháp bổ sung dữ liệu từ các kết quả khoa học khác. Kỳ vọng đề tài làm rõ thực trạng và đề xuất giải pháp quản lý nước dưới đất trong bối cảnh thiếu nguồn số liệu bổ sung.

Đại biểu Ngô Đức Chân (Chuyên gia độc lập về tài nguyên nước dưới đất)

Đại biểu Ngô Đức Chân (Chuyên gia độc lập về tài nguyên nước dưới đất) góp ý cho các báo cáo chuyên đề cần làm rõ hơn về các khái niệm liên quan đến nước dưới đất như: Trữ lượng khai thác, trữ lượng tiềm năng, khả năng khai thác…đề từ đó có cách tiếp cận và đề xuất các giải pháp quản lý hiệu quả nguồn tài nguyên nước dưới đất. Thêm vào đó, việc ảnh hưởng từ các yếu tố bề mặt đến chất lượng nước dưới đất là không đáng kể, ngoại trừ các giếng hư hỏng không được trám lắp. Đối với mô hình toán, việc số liệu thiếu liên tục để chạy mô hình có thể ảnh hưởng để kết quả mô phỏng và dự báo. Chuyên gia đánh giá cao nỗ lực của nhóm nghiên cứu trong việc chạy mô hình, đồng thời khuyến nghị tiếp tục hoàn thiện để đảm bảo tính khoa học và thực tiễn.

🎉 Kết luận hội thảo

Phát biểu bế mạc, PGS.TS. Văn Phạm Đăng Trí khẳng định: các kết quả nghiên cứu và đóng góp quý báu của các đại biểu tham dự hội thảo sẽ là thông tin quan trọng để nhóm nghiên cứu tiếp tục hoàn thiện các nội dung của đề tài, từ đó góp phần phục vụ công tác quản lý tài nguyên nước dưới đất tại tỉnh Cà Mau theo hướng bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu trong tương lai.

🙏 Lời cảm ơn và cam kết hợp tác

Viện Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu – Trường Đại học Cần Thơ xin chân thành cảm ơn sự phối hợp chặt chẽ từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau, sự tham gia tích cực của các sở ngành, đơn vị chuyên môn, các nhà khoa học, chuyên gia và toàn thể đại biểu.

Viện DRAGON-Mekong cam kết tiếp tục đồng hành cùng tỉnh Cà Mau và khu vực Đồng bằng sông Cửu Long trong các hoạt động nghiên cứu – đào tạo – chuyển giao tri thức nhằm nâng cao

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm sau hội thảo.